महाकुंभ : एका शोधयात्रेची गोष्ट

प्रयागराज – गंगा, यमुना आणि अदृश्य सरस्वतीच्या संगमावर वसलेले एक पवित्र तीर्थक्षेत्र. २०२५ मधील महाकुंभमेळ्यासाठी संपूर्ण शहर प्रकाशात न्हाल्यासारखे वाटत होते. लाखो भक्त, साधू-संत, पर्यटक आणि शोधक आत्मे या महासंगमात सहभागी होण्यासाठी जमले होते.

याच गर्दीत एक तरुण प्रवासी होता – आदित्य, जो स्वतःच्या अस्तित्वाचा अर्थ शोधण्यासाठी इथे आला होता. आयटी क्षेत्रातील मोठ्या पगाराची नोकरी, आलिशान आयुष्य आणि सोयी-सुविधांनी भरलेले जग असूनही, त्याच्या मनात सतत एक प्रश्न गोंधळ घालत होता – “मी हे सगळं कशासाठी करतोय?”

पहाटेचा पहिला किरण गंगेवर पडला तसे महाकुंभातील हालचालींना वेग आला. आदित्य पहिल्यांदाच अशा भव्य सोहळ्याला हजर होता. अखाड्यांचे साधू, नागा साधूंच्या मिरवणुका, मंत्रोच्चारांचा गजर आणि भक्तांचा जयघोष यामुळे वातावरण भारावून गेले होते.

तो गंगेच्या काठावर पोहोचला आणि डोळ्यांसमोरचे दृश्य पाहून थक्क झाला,

नागा साधू निर्वस्त्र होऊन ध्यानस्थ होते, काही संत मोठ्या भक्तिभावाने प्रवचन देत होते, काही भक्तगण नदीत स्नान करत होते, तर काही जण केवळ या वातावरणाचा आनंद घेत होते.

“हे सगळं मी फक्त टीव्हीवरच पाहिलं होतं,” तो स्वतःशीच पुटपुटला.

घट्ट गजबजलेल्या गर्दीतून तो बाहेर पडला आणि एका वृक्षाखाली ध्यानस्थ बसलेल्या साधू महाराजांकडे त्याचे लक्ष गेले. त्यांचे डोळे शांत, चेहरा तेजस्वी आणि हसू विलक्षण प्रसन्न होते.

आदित्यने नमस्कार करत विचारलं, "बाबा, इतक्या गर्दीतही तुम्ही इतके शांत कसे?"

साधूंनी डोळे उघडले आणि मंद हसले.

"गर्दी मनात असेल, तरच ती बाहेर दिसते. मन शांत असेल, तर जगात कुठेही शांतता सापडते."

आदित्य गोंधळला. “माझ्याकडे सर्व सुखसोयी आहेत, तरीही मन अस्वस्थ वाटतं. मी खरंच काय शोधतोय, हेच समजत नाही.”

साधूंनी काही वेळ त्याच्याकडे पाहिलं आणि उत्तर दिलं –

"तुला उत्तरं हवी आहेत ना? मग उद्या पहाटे संगमावर ये."

दुसऱ्या दिवशी आदित्य पहाटे संगमावर पोहोचला. गंगेच्या लाटा सौम्य होत्या, सूर्य नुकताच उगवत होता आणि वातावरण अगदी पवित्र वाटत होतं. त्याने साधूंना शोधले, पण ते तिथे नव्हते.

त्याने गंगेच्या पाण्यात पाय टाकला आणि डोळे बंद केले. त्याच क्षणी त्याला आठवले –

▪️ लहानपणीचा निष्पाप आनंद

▪️ आई-वडिलांचा आधार

▪️ स्वतःसाठी घेतलेले मोठे निर्णय

▪️ शिकत असताना मिळालेल्या चूका आणि धडे

त्याच्या मनात विचार आला – उत्तर बाहेर नाहीत, तर आतमध्ये आहेत!

सगळीकडे तसाच गोंधळ होता. पण त्या वातावरणात त्याचे मन स्थिर झाले होते.

महाकुंभमेळ्यातून आदित्य घरी आला, पण आदित्यसाठी हा केवळ एक मेळा नव्हता – तो एक आत्मशोधाचा प्रवास ठरला. तो परतला, पण आता त्याच्या मनात एक स्पष्टता होती.

"खरा कुंभ बाहेर नसतो, तो माणसाच्या आत असतो. जेव्हा मनाचा आणि आत्म्याचा संगम होतो, तेव्हा खरा मोक्ष मिळतो!"

🔗अजून एक शोधयात्रा इथे वाचा